สมอไทย   ชื่อวิทยาศาสตร์   Terminalia chebula Retz.  

เป็นพันธุ์ไม้ที่พบขึ้นอยู่ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณแล้งและชื้นในภาคต่างๆ ของประเทศไทย  เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่  ที่นิยมใช้เป็นยาคือผลแก่ซึ่งมีรสฝาดเปรี้ยวเนื่องจากมีสารพวกแทนนิน (tannin) จึงใช้เป็นยาสมาน

สมอไทย ได้ชื่อว่าเป็นราชาแห่งสมุนไพร  ที่อุดมไปด้วยวิตามิน  และแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกาย   

สรรพคุณ สมอไทย   คือลดอาการไอ แก้อาการแพ้ หืด และไซนัสเรื้อรัง มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด ช่วยควบคุมน้ำตาลไม่ให้สูงเกินไปในผู้ป่วยเบาหวาน ใช้น้ำต้มสมอไทยผสมเกลือเล็กน้อยอมบ้วนปาก ฤทธิ์ฝาดสมานของสมอไทย ช่วยรักษาแผลในปากได้ดี  แก้ลมจุกเสียด ยาเจริญอาหาร ยาบำรุง เป็นยาชงอมกลั้วคอแก้เจ็บคอ ขับน้ำเหลืองเสีย ใช้ภายนอกบดเป็นผงละเอียดโรยแผลเรื้อรัง ใช้รักษาโรคฟันและเหงือกเป็นแผล เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนภายใน แก้ลมป่วง ระบายลม รู้ถ่ายรู้ปิดเอง คุมธาตุในตัวเสร็จ ถ่ายพิษไข้ สารสกัดจากสมอไทยได้รับการยอมรับว่าเป็นราชาสมุนไพรเนื่องจากฤทธิ์ในการกำจัดสารพิษออกจากร่างกายและบำบัดโรคหลายชนิดในขณะเดียวกันยังสามารถบำรุงสุขภาพ และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย

ในที่นี้ขอยกตัวอย่างสารอาหารที่มีอยู่ใน สมอไทย ซึ่งไม่น่าเชื่อว่า สมอไทยรสฝาดๆ เปรี้ยวๆ น้ำหนักเพียง 100 กรัม จะมีปริมาณสารอาหารที่ให้พลังงานต่อร่างกายถึง 378 กิโลแคลลอรี่ (ร่างกายคนเราปกติต้องการพลังงานราววันละ 2200 กิโลแคลลอรี่)  ดังนั้นถ้ากินสมอไทยครึ่งกิโลกรัม   ก็จะได้แคลลอรี่ขั้นต่ำต่อวัน

และยังประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรต 88.2 กรัม  มีโปรตีน 1400 มก. เส้นใยอาหาร 3500 มก.   วิตามินบี 6  บี 12   ไอโอดีน  กรดโฟลิค  ไนอาซิน  ไบโอติน  แคลเซียม แทนนิน  โซเดียม  ฟอสฟอรัส  โปตัสเซียม  แมกนีเซียม ทองแดง เหล็ก  สังกะสี 

มิน่าเล่า สมอไทย จึงเป็นผลไม้ที่พระพุทธองค์ทรงชี้แนะให้ภิกษุสงฆ์ฉันเป็นทั้งยาและน้ำปานะบำรุงร่างกายหลังเพลได้